KLESZCZE - ZAGROŻENIE DLA NAS I NASZYCH PSÓW!

Nadchodzi wiosna, a z nią ciepłe, dłuższe dni, spacery po lasach, łąkach i okolicznych parkach.Czas na temat kleszczy - małych stworzeń, żyjących właśnie w naszych skupiskach zieleni. Wielu ludzi uważa, że kleszcze spadają na ofiarę z drzew. To jednak nieprawda. Ludzie lub zwierzęta łapią kleszcze w trawie lub zbierają kleszcze przebywające na krzewach.

Kleszcze to występujące na całym świecie pasożyty, które odżywiają się krwią wielu kręgowców. Utrata krwi dla żywiciela – człowieka lub zwierzęcia – nie stanowi z reguły żadnego problemu. Kleszcze zdobyły wątpliwą sławę raczej jako pasożyty przenoszące choroby na ludzi i zwierzęta.W ujęciu biologicznym, kleszcze są klasyfikowane jako pajęczaki. Podobnie jak pająki, dorosły kleszcz również ma osiem odnóży. Kleszcze należą do tej samej grupy co roztocza. Jest to wysoko wyspecjalizowane stworzenie, posiadające ciało i wyjątkowo dobrze adoptujące się do swojego otoczenia. Jako pasożyt, by przeżyć, kleszcz polega na innych i podobnie jak komar żywi się krwią. Światowa fauna kleszczy obejmuje około 900 gatunków z których ponad 70 zaliczanych jest do fauny europejskiej, a 19 uważanych za stały element akrofauny Polski. Kleszcze należą do najliczniejszego typu w królestwie zwierząt – stawonogów, gromady pajęczaków i podgromady roztoczy. Na terenie Polski występuje około 25 gatunków kleszczy właściwych i obrzeżków.Kleszcz i jego żywiciel.W odróżnieniu od komarów kleszcze potrzebują o wiele więcej krwi. W skrajnych przypadkach pozostają przytwierdzone do swojego żywiciela (człowieka lub zwierzęcia) do 15 dni, żywiąc się ich krwią. Dlatego też zwykle szukają miękkiego i ciepłego miejsca na ciele swojej ofiary, takiego jak pachy lub okolice genitaliów, aby się mocno przyczepić. Gdy kleszcz jest już przytwierdzony, okazjonalne drapanie lub pocieranie miejsca, w którym się znajduje, nie robi mu żadnej krzywdy.Rodzaje.Kleszcze dzielimy na twarde i miękkie.Kleszcze twarde noszą twardy pancerz (Scutum) na grzbiecie. U samców Scutum pokrywa cały grzbiet natomiast u samic, nimf i larw pokrywa on jedynie połowę. Kleszcze twarde można znaleźć na całym świecie z wyjątkiem Arktyki i Antarktyki. Do rodziny kleszczy twardych zaliczamy kleszcza pospolitego, pastwiskowego, kleszcza jeżowego oraz kleszcza psiego. Stadia młodociane kleszczy pastwiskowych – larwy i nimfy (jedno stadium nimfalne) żywią się krwią drobnych gryzoni i odnaleźć można te roztocze właściwie tylko w gniazdach i norkach małych ssaków. Dorosłe kleszcze preferują większe ssaki – np. jelenie czy sarny oraz… nasze psy i nas samych. Samice potrafią żerować niemal dwa tygodnie nim wysycą się krwią żywicieli. Samce pobierają pokarm tylko wtedy, kiedy są głodne i tylko w takiej ilości, która zaspokoi ich pragnienie.Kleszcze miękkie nie posiadają Scutum, są bardziej miękkie i skóropodobne. Występują głównie w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Jedynym kleszczem miękkim występującym w Europie jest obrzeżek gołębień.Gdzie żyją? Występują w całej Europie. Wolą zamieszkiwać na skrajach lasów, puszcz i polan, ale także w miejskich parkach czy ogrodach. Bardzo często wybierają ścieżki i trakty, którymi przemieszczają się zwierzęta i ludzie.

Anatomia kleszcza.Kleszcze posiadają wysoko rozwinięty aparat żądlący. Aparat gębowy kleszcza wyposażony jest w liczne małe kolce rozłożone symetrycznie. Dzięki nim kleszcz utrzymuje się na ciele żywiciela.Gatunki kleszcza z krótszym aparatem gębowym po ukąszeniu produkują dodatkowo pewien rodzaj substancji klejącej i przyklejają się do żywiciela. Kleszcz wcina się w skórę przy pomocy narządu gębowego przypominającego nożyczki (chelicerae), a dzięki „żądłu” (hypostome) tworzy otwór w ukrwionej tkance. Następnie kleszcz zasysa wpływającą krew. Żądło kleszcza posiada długi rząd ułożonych symetrycznie niewielkich kolców. Dzięki nim kleszcz jest mocno przytwierdzony do swojego żywiciela. Pewne gatunki kleszczy posiadające krótsze żądła produkują również rodzaj kleju, dzięki któremu ściśle przylegają do żywiciela. Na „głowie” kleszcza znajdują się organy kłująco-ssące do pobierania pożywienia. Na przedniej parze odnóży znajdują się najważniejsze narządy zmysłów oraz silne haczyki, za pomocą których kleszcze przyczepiają się do ofiary. Otwory oddechowe znajdują się za tylną parą odnóży. Narządy płciowe są zlokalizowane w dolnej części brzucha.Gdy kleszcze napełnione są krwią, ich waga wzrasta. Jeśli kleszcz napije się do syta, odpada od ciała żywiciela. Krew sprawia, że kleszcze rosną. Kleszcz ssie krew bezpośrednio do jelita. Ssanie krwi powoduje kilkakrotny wzrost wagi ciała. Dzieje się tak, dlatego że jelito składa się z wielu wyrostków i jest tak elastyczne, że zupełnie wypełniony krwią pasożyt może ważyć aż 200 razy więcej niż głodny osobnik . Jedno wypicie krwi wystarcza kleszczom na bardzo długo. W warunkach badania w laboratorium kleszcze, które wcześniej wypiły krew, mogły wytrzymać aż 10 lat bez kolejnego pożywienia. W naturze kleszcz pospolity żyje średnio od trzech do pięciu lat.Dlaczego jest tak groźny? Taki mały, a niebezpieczny!Choroby przenoszone przez kleszcze.Ugryzienie przez kleszcza jest bezbolesne. Podczas wkłuwania aparatu gębowego kleszcz wydziela substancje znieczulające, dlatego osoba, na której żeruje kleszcz najczęściej o tym nie wie i odkrywa kleszcza przypadkowo…Jeśli kleszcz jest zarażony zarazkami chorobotwórczymi, ukąszenie, które samo w sobie nie jest groźne, może stanowić niebezpieczeństwo dla ludzi i zwierząt. Dlatego niezmiernie ważne są kompleksowe działania zapobiegawcze.W Polsce do chorób przenoszonych przez kleszcze należą: borelioza z Lyme, gorączka Q, tularemia, bartonelloza, babeszjoza, erlichioza (anaplazmoza), kleszczowe zapalenie mózgu, a także riketsjozy z grupy gorączek plamistych.Najczęściej występujące to bolerioza i KZM.Borelioza.Borelioza jest wywoływana przez spiralną bakterię Borrelia burgdorferi. Borelioza jest najczęstszą chorobą przenoszą przez kleszcze w Europie. Choroba znana jest wprawdzie już od ponad 100 lat, ale dopiero w 1982 roku Willy Burgdorfer odkrył, że jest ona wywoływana przez bakterie przebywające w jelitach kleszczy. Ponieważ borelioza jest chorobą bakteryjną, można ją wyleczyć antybiotykami, przede wszystkim we wczesnym stadium. W przypadku późno pojawiających się i chronicznych objawów często konieczne jest podawanie antybiotyków w infuzjach podawanych przez kilka tygodni.Objawy boreliozy mogą być różnorodne. Niektóre objawy występują także w przypadku innych chorób. Dlatego zdiagnozowanie boreliozy jest trudne. Charakterystycznym objawem boreliozy jest rumień wędrujący . To zaczerwienie skóry w kształcie pierścienia może wystąpić wokół miejsca ukąszenia po kilku dniach lub kilku tygodniach od momentu zaatakowania przez kleszcza.Jednak nie pojawia się u wszystkich pacjentów chorych na boreliozę. We wczesnym stadium boreliozy oprócz rumieńca wędrującego występują także objawy ogólne, takie jak zmęczenie, gorączka i bóle głowy.Następnie mogą pojawić się kolejne oznaki choroby, od silnych bólów po problemy z sercem, aż po zapalenie opon mózgowych. Stosunkowo często dochodzi także do paraliżu twarzy. W chronicznym późnym stadium choroby często dochodzi także do zapalenia stawów.Na boreliozę nie ma obecnie szczepionki. Poza tym można zakazić się kilka razy i jednocześnie chorować na kilka odmian boreliozy w różnych stadiach. Według obecnego stanu wiedzy boreliozą można zarazić się wyłącznie po ukąszeniu przez kleszcza. Osoby chorujące na boreliozę nie zarażają chorobą. Ponieważ borrelia znajdują się najpierw w jelicie środkowym kleszcza, upływa trochę czasu zanim przedostaną się do krwi. Przyjmuje się, że dopiero po wielu godzinach ssania bakterie przedostają się do krwi żywiciela. Im szybciej więc zostanie usunięty kleszcz, tym mniejsze jest ryzyko zachorowania na boreliozę. Borelioza występuje na świecie wszędzie tam, gdzie żyją kleszcze. Nosicielami boreliozy są różne gatunki kleszczy. W Europie kleszcz pospolity jest głównym nosicielem choroby. Zarazki rozprzestrzeniają się w różny sposób, według Instytutu Roberta Kocha w zależności od regionu od 5% do ponad 35% kleszczy jest nosicielami borrelii. Średnie prawdopodobieństwo zarażenia się boreliozą po ukąszeniu przez kleszcza wynosi od 1,5% do 6%. Im dłużej kleszcz pije krew, tym większe jest prawdopodobieństwo zarażenia się. Co ciekawe: nie każda osoba, która ma kontakt z borreliami po ukąszeniu przez kleszcza, będzie chora. W wielu przypadkach organizmowi udaje się powstrzymać bakterie – zarażenie nie powoduje żadnych dolegliwości i zostaje wyleczone bez żadnych konsekwencji. Dlatego we krwi wielu zdrowych osób można wykryć przeciwciała borrelii. Aż do 25% wszystkich ludzi ma takie przeciwciała we krwi, mimo że nigdy nie zachorowało na boreliozę. Na chorobę rzeczywiście zapada tylko 0,5% do 1,5% osób, które zostały ukąszone przez kleszcza.

Lekarz najłatwiej rozpozna boreliozę po , okrągłym zaczerwieniu występującym na dużej powierzchni. Pojawia się często w miejscu ukąszenia przez kleszcza, może jednak wystąpić także w innych częściach ciała. Do czasu wykształcenia się rumienia wędrującego może upłynąć 28 dni. Po ukąszeniu przez kleszcza ważna jest jednak dokładna obserwacja miejsca, w którym doszło do ukąszenia.Gdy pojawi się rumień wędrowny i pacjent przypomni sobie o ukąszeniu przez kleszcza, lekarz będzie leczył boreliozę antybiotykami. Dodatkowe badanie krwi w laboratorium nie jest konieczne, ponieważ przeciwciał boreliozy nie da się wykryć we wczesnym stadium zakażenia. Wykrycie przeciwciał nie jest jeszcze dowodem na pojawienie się boreliozy, ponieważ takie substancje znajdują się często także u zdrowych osób.O ile na początku rozpoznanie nie stanowi problemu to trudniej jest rozpoznać boreliozę w późnym stadium. Rumień wędrowny nie jest w tym momencie widoczny. Wielu pacjentów nie pamięta także o ukąszeniu przez kleszcza, ponieważ mogło ono niekiedy wystąpić nawet kilka lat wcześniej. Wtedy lekarz musi dokładnie przyjrzeć się objawom występującym u pacjenta – takim jak zaczerwieniona skóra, bóle stawów lub paraliż twarzy – i uwzględnić także inne obrazy choroby z podobnymi oznakami. Pozytywny wynik badań laboratoryjnych nie daje pewnej diagnozy i poza tym stwarza ryzyko przeoczenia prawdziwej przyczyny dolegliwości. Jeśli jednak podczas badania krwi w laboratorium nie wykryto przeciwciał borrelii, lekarz może prawie z całkowitą pewnością wykluczyć boreliozę w późnym stadium.Choroba KZM Kleszczowe Zapalenie Mózgu.Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest wywołane wirusem KZM. Wirus atakuje opony mózgowe i ośrodkowy układ nerwowy.Wirus KZM jest przenoszony na ludzi przede wszystkim przez kleszcze. Naukowcom do dziś nie udało się ustalić, dlaczego u niektórych osób dochodzi do ciężkiej postaci choroby, a nawet do przypadków śmiertelnych, a inne osoby zarażone KZM są lekko chore lub w ogóle nie chorują. Na pewno wiek zakażonej osoby odgrywa istotną rolę. Im starsza osoba, tym cięższy jest przebieg KZM. Także płeć może mieć znaczenie: mężczyźni zapadają na KZM niemal dwa razy częściej niż kobiety. Jeszcze wyraźniejszy jest ten stosunek w przypadku KZM o ciężkim przebiegu: mężczyźni chorują niemal trzy razy częściej niż kobiety.Człowiek zarażony KZM przechodzi zwykle przez dwie fazy choroby.Faza I to typowe objawy zarażenia KZM to gorączka, bóle głowy i mięśni, podobnie jak przy grypie. Czasami choroba zatrzymuje się na tym etapie.Faza II u wielu zakażonych wirus KZM atakuje ośrodkowy system nerwowy. Najłagodniejszą postacią choroby w tym przypadku jest zapalenie opon mózgowych. Objawów to wysoka gorączka, silne bóle głowy i częsta sztywność karku.Ciężką formą KZM jest zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego. W tym przypadku wirusem zakażone są nie tylko opony mózgowe, lecz również cały mózg i korzenie nerwowe.Oprócz objawów zapalenia opon mózgowych może dojść do zaburzeń świadomości, mowy i połykania, do zmian psychicznych lub paraliżu ciała.Wirusy KZM znajdują się w ślinie kleszcza. Po ukłuciu mogą od razu przedostać się do rany.Natychmiastowe usunięcie kleszcza po ukłuciu nie stanowi ochrony przed KZM. Jednak im dłużej kleszcz ssie krew, tym większe jest ryzyko zarażenia się kolejnymi zarazkami. Nie można leczyć przyczyn KZM. Ponieważ nie da się zwalczyć wirusa za pomocą lekarstw, leczenie ogranicza się do łagodzenia objawów. Stosowane są przede wszystkim środki obniżające gorączkę i łagodzące bóle. Ostatecznie jednak organizm musi sam pokonać wirusa. Dlatego bardzo ważne jest zapobieganie chorobie. Z jednej strony należy unikać ukąszeń przez kleszcze. Z drugiej strony należy chronić się za pomocą szczepień przeciw KZM.Gorączka Q.Bakteryjna choroba odzwierzęca, której źródłem są owce i bydło. Czynnikiem etiologicznym są Gram-ujemne pałeczki z rodzaju Coxiella.Tularemia.Ostra choroba bakteryjna zwierząt i człowieka wywołana przez pałeczkę Francisella tularensis, którą przenoszą kleszcze oraz komary. Cechą charakterystyczną choroby jest silny odczyn ze strony węzłów chłonnych.Bartoneloza.Odzwierzęca choroba zakaźna wywołana przez bakterie rodzaju Bartonella, zazwyczaj przenoszona na człowieka w wyniku podrapania przez zwierzęta, sporadycznie przez ukąszenia kleszczy. Chorobę, określaną też jako choroba kociego pazura wywołuje Bartonella henselae lub Bartonella clarridgeiae.Erlichioza czyl anaplazmoza.Odkleszczowa choroba zakaźna, którą wywołują Gram-ujemne bakterie Anaplasma phagocytophilum. Aktywność kleszczy zależy od temperatury otoczenia. Jej wzrost powoduje zwiększenie aktywności kleszczy, która w Polsce rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia i trwa do października/listopada, jednak choroby odkleszczowe są zgłaszane przez cały rok. Szczyt aktywności kleszczy przypada na okresy: maj/czerwiec oraz wrzesień/październik. Najmniej bezpieczni jesteśmy w lasach z wysokim podszytem i runem, na łąkach i polanach porośniętych wysoką trawą, paprociami, bzem czarnym, leszczyną, malinami i jeżynami, czyli tam gdzie kleszcze występują najczęściej i najliczniej. Niebezpieczne są też miejskie parki.Większość naukowców poddaje uwadze fakt, że zmiany klimatyczne - głównie ciepłe zimy - przyczyniają się do zwiększenia liczebności kleszczy. Jest to powodowane przez ich większą przeżywalność zimą, ale też wydłużenie ich aktywności w sezonie, a co za tym idzie - większą szansę na znalezienie żywicieli i reprodukcję. W całej Polsce występuje kleszcz pospolity, natomiast na wschód od Wisły coraz częściej można spotkać kleszcza łąkowego, uznawanego właśnie za gatunek bardziej ciepłolubny. Szczególnie w ostatnich latach ciepłe, prawie bezmroźne zimy zwiększyły populację kleszczy, a w szczególności odsetek kleszczy będących nosicielami chorób zarówno u ludzi jak i u zwierząt.

Kleszcz u psa.Kleszcz powoduje choroby, których objawy nie zawsze są zauważane przez właścicieli od razu. Dlatego po spacerze z pupilem należy zawsze sprawdzać, czy pies ma kleszcza, szukając małych grudek lub krost. Kleszcz może być malutki jak ziarno sezamu (zaraz po ugryzieniu psa kleszcz jest malutki, nie należy się spodziewać dużego, opitego krwią).Gdzie szukać kleszczy u pasa? Kleszcze lubią ciemne i wilgotne miejsca na ciele, dlatego u psa należy ich szukać zwłaszcza w uszach, pod obrożą, pod ogonem, pomiędzy palcami, na łokciach i pod pachą. Kleszcze u psa mogą znajdować się nawet na powiekach. Należy pamiętać, że kleszcze są nie tylko w lasach, lecz także w parkach i ogrodach miejskich - wysokie trawy i obrzeża lasów oraz pola to miejsca, które szczególnie upodobały sobie te pasożyty. Kleszcze do życia budzą się wiosną, na przełomie marca i kwietnia, i pozostają aktywne do października lub listopada, w zależności od wysokości temperatur.Gdy pies ma kleszcza, należy jak najszybciej usunąć pasożyta. Kleszcza u psa usuwa się w taki sam sposób, jak u człowieka, tzn. kleszcza należy chwycić pęsetą lub specjalnym lassem (można kupić w aptece) i delikatnie wyjąć ruchem obrotowym. Nie zaciskaj pęsety na ciele kleszcza, gdyż może to spowodować wprowadzenie jego zawartości pod skórę. Następnie należy sprawdzić, czy cały kleszcz został usunięty.Kleszcza nie wolno przed zabiegiem niczym smarować ani próbować wyrywać, zgniatać itp.Co zrobić, gdy przy usuwaniu kleszcz się urwie i w ciele psa zostanie główka? W takiej sytuacji najlepiej jak najszybciej udać się do weterynarza.Kleszcz u psa - objawy chorób odkleszczowych u psów.Babeszjoza to choroba szczególnie groźna dla psa. Nieleczona może doprowadzić do śmierci psa zaledwie w ciągu kilku dni. Objawy choroby pojawiają się 1-3 tygodnie po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza i są to:- wysoka gorączka- senność- brak łaknienia- żółtaczka- wymioty- w niektórych przypadkach czerwone zabarwienie moczu ("rdzawy mocz").Mogą pojawić się również nietypowe postaci choroby, związane z wystąpieniem krwotoków i zespołem rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, czemu towarzyszyć mogą ciężkie zaburzenia ruchowe, neurologiczne, wzrokowe, pokarmowe i naczyniowe.Leczenie powinno zostać rozpoczęte natychmiast po potwierdzeniu rozpoznania babeszjozy.Erlichioza.Erlichiozato choroba zwierząt, rzadziej ludzi, wywoływana przez riketsje (bakterie) i przenoszona przez kleszcze.Podczas choroby, która trwa około 1-3 tygodni, u psów pojawiają się objawy, takie jak: apatia, depresja, brak aptetytu, duszność, gorączka, powiększona śledziona, węzły chłonne, krwawienie z nosa, wymioty.Anaplazmoza.Anaplazmoza to choroba, której przyczyną jest zakażenie bakterią Gram-ujemną przenoszoną przez kleszcze. Podejrzewa się, że golden retriever i labrador są rasami, które mogą wykazywać zwiększoną wrażliwość na zakażenie patogenem wywołującym anaplazmozę u psów.Bartoneloza.Bartoneloza to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie. Przenoszone są one nie tylko przez kleszcze, lecz także przez pchły i komary. U psów zakażonych bartonellą rzadko występują objawy kliniczne choroby. Zazwyczaj przebiega ona bezobjawowo. Jednak w niektórych przypadkach może dojść do rozwoju jawnej postaci choroby i wystąpienia objawów ze strony różnych narządów, np. serca (zapalenie wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego). Leczenie jest zatem zalecane tylko dla zwierząt, u których pojawiają się objawy.Borelioza.Borelioza to choroba wywołana przez krętki Borrelia burgdorferi. U około 95 proc. zakażonych psów borelioza przebiega bezobjawowo. U pozostałych może wystąpić "artropatia z Lyme", charakteryzująca się kulawiznami wynikającymi z zajęcia jednego lub więcej stawów. Szczenięta mogą być w grupie wyższego ryzyka zachorowania na tego rodzaju zapalenie wielostawowe. W szczególnym przypadku psu podaje się antybiotyki. W badaniach nad doświadczalnie zakażonymi psami stwierdzono, że leczenie z zastosowaniem antybiotyków nie eliminuje zakażenia u wszystkich psów. Lekiem z wyboru jest doksycyklina, w dawce 10 mg/kg m.c., doustnie raz dziennie, przez co najmniej 1 miesiąc.Dirofilarioza.Dirofilarioza to choroba pasożytnicza roznoszona na psy m.in. przez kleszcze. Zarażenia wywołane przez dorosłe osobniki D. immitis mogą być przyczyną ciężkiej i potencjalnie śmiertelnej choroby u psów i kotów. Dorosłe nicienie sercowe bytują głównie w tętnicach płucnych, ale czasami znajdowane są w prawej części serca i w przylegających do niej dużych naczyniach, takich jak żyła główna przednia i tylna. Nietypowe lokalizacje w mózgu, gałkach ocznych lub aorcie zdarzają się rzadko, stwierdza się to szczególnie u kotów.Choroba wywołana przez nicienie występujące w sercu ma zazwyczaj przebieg przewlekły. U większości zarażonych psów nie stwierdza się przez lata żadnych objawów. Rozwijają się one stopniowo i mogą rozpocząć się od wystąpienia przewlekłego kaszlu, a następnie pojawia się: duszność, umiarkowana do ciężkiej, osłabienie i czasami omdlenia po wysiłku. W późniejszym okresie, kiedy dochodzi do rozwoju zastoinowej niewydolności prawokomorowej serca, można zauważyć obrzęk jamy brzusznej i w rzadszych przypadkach kończyn, czemu towarzyszy brak łaknienia, utrata masy ciała i odwodnienie. Uszkodzenie tętnic jest zwykle poważniejsze u psów poddawanych intensywnym ćwiczeniom fizycznym; rzadko dochodzi do nagłego zejścia śmiertelnego, które następuje zazwyczaj na skutek niewydolności oddechowej i postępującego wychudzenia.Przeprowadza się stopniową eliminację larw przez 4-8 miesięcy. Psy z zespołem żyły głównej najpierw powinny być poddane zabiegowi chirurgicznego usunięcia pasożytów, a następnie poddane farmakoterapii.Kleszcz u psa - jak zapobiec ukąszeniu?Zastanawiasz się, jak zapobiec ukąszeniu psa przez kleszcza? Jest kilka sposobów:Spot-on na kleszcze u psa to płyn, który aplikuje się na skórę psa za pomocą pipety. Preparat wnika do gruczołów łojowych skóry i mieszków włosowych, skąd wydostaje się wraz z łojem na powierzchnię skóry. Tworzy 'otoczkę' na ciele, utrudnia swobodne żerowanie pasożytom. Unieszkodliwia je w momencie bezpośredniego kontaktu ze skórą lub sierścią. Dawkę ustala się na podstawie masy ciała psa. Preparat trzeba go używać raz w miesiącu.

Obroża przeciwko kleszczom działają w taki sposób, że substancja czynna zawarta w obroży jest regularnie uwalniania - "rozchodzi się" po psie. Obroża ochronna to skuteczne narzędzie profilaktyczne w walce z kleszczami czy pchłami. Zawiera odpowiednio dobraną kompozycję olejków eterycznych, które działają w sposób sumujący się i uzupełniający. Dzięki temu skutecznie zniechęcają kleszcze do przebywania w towarzystwie zwierząt.Tabletka, którą pies połyka i zyskuje ochronę przeciwkleszczową na kolejne trzy miesiące.Odstraszacz ultradźwiękowy urządzenie to wysyła ultradźwięki, które blokują narząd Hallera u kleszczy które wykorzystują narząd Hallera do namierzania żywiciela, w momencie gdy jest on zablokowany, nie są w stanie skutecznie polować. Zasięg działania 1,5 metra. Urządzenie działa przez ok. 8 miesięcy, a niekiedy nawet 10-12 miesięcy (nie można go wyłączyć). Wystarczy zawiesić urządzenie przy psie, np. na obroży. Produkt nie jest wodoodporny.Usuwanie kleszcza u psa.Samo ukąszenie nie jest niebezpieczne.Jeśli zauważysz na skórze psa kleszcza nie smaruj go niczym tj. tłuszczem czy alkoholem, najlepiej ostrożnie "wykręcić " w całości pęsetą, ale uwaga - ważne, by go nie rozgnieść lub nie pozostawić w skórze główki - bo sprzyja to przejściu zarazków. Możesz też użyć specjalnych kleszczołapek do kupienia w aptekach, w sklepach z artykułami dla zwierząt lub wędkarzy, a miejsce ukąszenia należy zdezynfekować. Kleszcze na ogół wkręcają się w prawą stronę, więc należy wykręcać je w lewo. Jeśli, niestety, podczas wykręcania pozostanie główka trzeba ją tak samo wykręcić (powtórzyć wszystkie czynności).Zatem spacerujmy, zażywajmy świeżego powietrza i ruchu ale przedtem zabezpieczmy siebie i pupila przed możliwym i niebezpiecznym kleszczem. Unikniemy wtedy długiego i kosztownego leczenia, przecież zdrowie nasze i naszych podopiecznych jest najważniejsze!